ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ – ΝΕΑ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΟΥ ΙΚΑ

 ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΙΚΑ (ΑΔΑ:Β43Γ4691ΩΓ-Η6Ι)

ΘΕΜΑ: «Επιπρόσθετες διευκρινίσεις αναφορικά με την εφαρμογή Σ.Σ.Ε. εργατοτεχνιτών οικοδόμων - διενέργεια κατά προτεραιότητα επιτόπιων ελέγχων»

Σχετ.: Τα με αριθ. A41/OE/1/21-08-2009, A41/1/03-04-2012, A41/OE/1/03-05-2012 και E41/OE/2/31-05-2012 Γενικά Έγγραφα.

Κατά την εφαρμογή των οδηγιών που δόθηκαν με τα σχετικά Γενικά Έγγραφα A41/OE/1/03-05-2012 και E41/OE/2/31-05-2012 τα οποία αναφέρονται στις αποδοχές επί των οποίων πρέπει να καταβάλλονται εισφορές για την ασφάλιση εργατοτεχνιτών οικοδόμων, ανέκυψαν προβλήματα για την επίλυση των οποίων ζητούνται συνεχώς πληροφορίες από τους ενδιαφερόμενους.

Προς επίλυση προβλημάτων αυτών και προς αποφυγή παρανοήσεων με το παρόν έγγραφο επισημαίνονται τα ακόλουθα:

Α) Με το με αριθ. A41/OE/1/03-05/2012 Γενικό Έγγραφο της Διεύθυνσή μας, προς διευκόλυνσή σας, παρασχέθηκαν οδηγίες και διευκρινίσεις αναφορικά με τα ισχύοντα για τους απασχολούμενους σε οικοδομικά και τεχνικά έργα μετά την ισχύ των διατάξεων του νόμου 4046/2012 (ΦΕΚ 28 ΑΊ και της με αριθ. 6/28-2-20012 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου ( ΦΕΚ 38 Α').

Εν συνεχεία, μετά από διευκρινίσεις που μας παρασχέθηκαν εγγράφως από την αρμόδια Διεύθυνση της Επιθεώρησης Εργασίας, με το με αριθ. E41/OE/2/31-05-2012 Γενικό Έγγραφο τροποποιήθηκαν οι οδηγίες αυτές και διευκρινίσθηκε ότι, για τις περιπτώσεις που υπάρχουν ενεργές συμβάσεις εργασίας μεταξύ ασφαλισμένων και εργοδοτών,εφόσον, μετά από συμφωνία των μερών, επέλθουν μεταβολές και (συμφωνηθούν μειώσεις αποδοχών, για αυτές, θα πρέπει να γίνεται ενημέρωση της αρμόδιας επιθεώρησης με «κατάθεση πινάκων για τις μεταβολές των αποδοχών».

Είναι σαφές ότι, η αναφορά στο έγγραφο αυτό (E41/OE/2/31-05-2012) « .... Προϋπόθεση, αποτελεί η πλήρωση των προϋποθέσεων που προαναφέρονται, και της ενημέρωσης με κατάθεση πινάκων για τις μεταβολές των αποδοχών στο αρμόδιο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ...» αναφέρεται στις περιπτώσεις αυτές.

Πρόκειται για ασφαλισμένους, με εργοδότες κυρίως τεχνικές εταιρείες , με σχέση εργασίας που είχαν συναφθεί κατά την περίοδο ισχύος της κλαδικής σύμβασης, με όρους αμοιβής και απασχόλησης που αναφέρονται στις συμβάσεις αυτές και οι οποίες είχαν κατατεθεί στην αρμόδια επιθεώρησης εργασίας. Στις περιπτώσεις αυτές, εφόσον οι εργατοτεχνίτες συνεχίζουν να απασχολούνται στους εργοδότες αυτούς, η όποια μεταβολή των αποδοχών τους επέρχεται, πρέπει να γνωστοποιείται στην αρμόδια επιθεώρησης με «κατάθεση πινάκων για τις μεταβολές των αποδοχών αυτών».

Β) Για τις περιπτώσεις που προσλαμβάνονται σήμερα από εργοδότες εργατοτεχνίτες, που ασφαλίζονται ως οικοδόμοι, για τους οποίους συνάπτεται άτυπη ή έγγραφη ατομική σύμβαση εργασίας μεταξύ των μερών, με αποδοχές χαμηλότερες από τις οριζόμενες στην από 14/07/2009 κλαδική σύμβαση αλλά όχι χαμηλότερες από τις οριζόμενες από την ισχύουσα Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. για ενήλικες εργατοτεχνίτες, διευκρινίζεται ότι δεν απαιτείται κατάθεσή της στην αρμόδια επιθεώρηση εργασίας.

Ειδικά για τις περιπτώσεις αυτές, σαφώς και ευκρινώς αναφέρεται ότι, οι αναφερόμενες στις Α.Π.Δ. αποδοχές πρέπει να αποδεικνύονται από στοιχεία που πρέπει να τηρούνται από τους εργοδότες.

Σημειώνεται ότι , στο με αριθ. A41/OE/2/31-05-2012 Γενικό Έγγραφο αναφέρεται ότι , η έννοια της «απόδειξης των πράγματι καταβαλλομένων αποδοχών στους εργατοτεχνίτες», περιλαμβάνει οποιοδήποτε στοιχείο αποδεικνύει αυτές, όπως είναι οι αποδείξεις πληρωμής, ιδιωτικά συμφωνητικά, υπεύθυνες δηλώσεις, δηλώσεις ενώπιον οργάνων σε επιτόπιους ελέγχους ή αλλού κ.λ.π.

 
Υπενθυμίζεται για μία ακόμη φορά ότι:

• Νόμιμος μισθός ή ημερομίσθιο είναι ο καθοριζόμενος από νόμο, συλλογική σύμβαση εργασίας, διαιτητική απόφαση, κ.λ.π. και αποτελεί τον ελάχιστο μισθό ή ημερομίσθιο που υποχρεούται ο εργοδότης να καταβάλλει στον μισθωτό. Συμβατικός όμως μισθός ή ημερομίσθιο, επί του οποίου και υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές (άρθρο 17 παρ. 1 του Κ.Α. Ι.Κ.Α. - Ε.Τ.Α.Μ.), είναι ο καθοριζόμενος ελεύθερα, από τον εργοδότη και τον μισθωτό με βάση κυρίως τις συνθήκες αγοράς εργασίας.

• Η συμβατική αυτή ελευθερία δεν είναι απόλυτη, αλλά περιορίζεται, κατά τα προαναφερόμενα, από την καθιέρωση του ελάχιστου μισθού ή ημερομισθίου.

• Ο Συμβατικός αυτός μισθός ή ημερομίσθιο πρέπει να διαπιστώνεται από τα όργανα και επ' αυτών να επιβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές. Επομένως, αυτός ο μισθός ή το ημερομίσθιο πρέπει να αποδεικνύεται με έγγραφα στοιχεία, αποδείξεις πληρωμής, υπεύθυνες δηλώσεις κ.λ.π..

• Για τις περιπτώσεις που υποβάλλονται Α.Π.Δ. μέσω διαδικτύου, τα στοιχεία απασχόλησης και αμοιβής, ένας έκαστος εργοδότης οφείλει να τα τηρεί στο αρχείο του και να τα προσκομίζει στο Υποκ/μα απογραφής του έργου οσάκις αυτά ζητηθούν από τα ασφαλιστικά όργανα.

•  Άρνηση προσκόμισης τέτοιων στοιχείων παρέχει το δικαίωμα στα όργανα του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ να προσδιορίζουν τα ασφαλιστικά στοιχεία και το ύψος των αποδοχών των ασφαλισμένων με βάσει τα στοιχεία που συνιστούν κατά την κρίση του ( Εφαρμογή άρθρου 26 του Α.Ν. 1846/51).

• Στη συμπλήρωση των Α.Π.Δ., η υποχρέωση για συμπλήρωση των πεδίων που αναφέροντα στην οικογενειακή κατάσταση των ασφαλισμένων (έγγαμος ή άγαμος) καθώς και οι τριετίες τους συνεχίζεται να υφίσταται.

 Γ) Τα πράγματι καταβαλλόμενα ημερομίσθια σήμερα στους εργατοτεχνίτες οικοδόμους, υπολείπονται μεν των οριζόμενων στην τελευταία από 14/07/2009 κλαδική «σύμβαση για τους όρους αμοιβής και απασχόλησης εργατοτεχνιτών οικοδόμων», που έπαυσε να ισχύει, όμως, τα ημερομίσθια αυτά σε καμία περίπτωση δεν προσεγγίζουν τα κατώτατα ημερομίσθια που ορίζονται από την Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. και όπως προκύπτει από στατιστικά στοιχεία και διαπιστώσεις τα πραγματικά ημερομίσθια που καταβάλλονται στους εργατοτεχνίτες οικοδόμους είναι πολύ μεγαλύτερα.

Συνεπώς, προς διασφάλιση των συμφερόντων του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ αλλά και των ασφαλισμένων, στις περιπτώσεις που υποβάλλονται Α.Π.Δ. με ασφάλιση εργατοτεχνιτών οικοδόμων με τα κατώτατα ημερομίσθια της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε , θα πρέπει να ελέγχονται για την ορθή ασφαλιστική τακτοποίηση, κατά προτεραιότητα, με κάθε νόμιμο τρόπο και κάθε πρόσφορο μέσο .

Πέραν της απόδειξης του ύψους των αποδοχών από έγγραφα στοιχεία και της διαπίστωσης του περιεχομένου των στοιχείων αυτών, ως ένα μέσο μπορεί να χαρακτηριστεί και η κλήση των ασφαλισμένων για επιβεβαίωση ενώπιων σας του τυχόν περιεχομένου προσκομισθείσας υπεύθυνης δήλωσής των ή της υπογραφής τους σε τυχόν αποδείξεις, της διενέργειας επιτόπιου ελέγχου στην οικοδομή για διαπίστωση των καταβαλλόμενων αποδοχών κ.λ.π.

Εξυπακούεται ότι, οι προσκομιζόμενες από τους εργοδότες ως αποδεικτικό στοιχείο Υπεύθυνες Δηλώσεις θα πρέπει να φέρουν βεβαία ημερομηνία υπογραφής και να είναι νομίμως επικυρωμένες για το γνήσιο της υπογραφής .

Κατά τα λοιπά εξακολουθούν να ισχύουν οι οδηγίες που έχουν δοθεί με τα A41/OE/1/03-05-2012 και E41/OE/2/31-05-2012 Γενικά Έγγραφα.

Αθήνα 22/10/2012