ΜΥΧΤΕΡΙΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. ΠΩΣ ΑΜΕΙΒΕΤΑΙ. ΓΙΑ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ.

Νυκτερινή εργασία κατά την εργατική νομοθεσία, νοείτε αυτή που πραγματοποιείται κατά τις ώρες από  22:00 μ.μ. έως  06:00 π.μ.
Για την νυχτερινή απασχόληση έχουν θεσπιστεί ειδικές διατάξεις, ενώ για ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων απαγορεύεται η απασχόληση κατά τις ώρες αυτές.

Τι προβλέπει το ΠΔ 88/99 για τη νυκτερινή απασχόληση

Άρθρο 9
Ιατρική εξέταση και μετάθεση των εργαζομένων τη νύκτα σε θέση ημερήσιας εργασίας
1. Σε κάθε εργαζόμενο πριν αναλάβει εργασία κατά την νύκτα, και στη συνέχεια κατά τακτά χρονικά διαστήματα, πρέπει να γίνονται οι απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις προκειμένου να εξετασθεί η καταλληλότητά του για την εργασία αυτή.
2. Εφ’ όσον οι εργαζόμενοι τη νύκτα, μετά από τις προβλεπόμενες στην παραγρ. 1 του παρόντος άρθρου ιατρικές εξετάσεις, αποδειχθεί ότι έχουν προβλήματα υγείας που οφείλονται στη νυκτερινή εργασία, μετατίθενται σε θέση ημερήσιας εργασίας για την οποία είναι κατάλληλοι.
3. Οι ιατρικές εξετάσεις της παραγρ. 1 του παρόντος άρθρου διέπονται από το ιατρικό απόρρητο και δεν επιβαρύνουν τους εργαζόμενους. Στις περιπτώσεις των επιχειρήσεων που έχουν υποχρέωση να χρησιμοποιούν υπηρεσίες γιατρού εργασίας, οι εξετάσεις αυτές γίνονται από τον γιατρό εργασίας της επιχείρησης ή από τις Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόσληψης με τις οποίες συμβάλλονται. Σε αντίθετη περίπτωση γίνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες των Ασφαλιστικών Οργανισμών ή του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Άρθρο 10

Εγγυήσεις για νυκτερινή εργασία 

Για την προστασία των ειδικών κατηγοριών εργαζομένων όπως οι έγκυες γυναίκες, οι νέοι κ.λπ., και όσον αφορά την νυκτερινή τους απασχόληση, εφαρμόζονται οι διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας. 

Για τις κατηγορίες εργαζομένων για τις οποίες απαιτείται κατά την εργασία τους η λήξη ιδιαίτερων επί πλέον των γενικών μέτρων, πρέπει στη γραπτή εκτίμηση κινδύνου που έχει υποχρέωση να διαθέτει ο εργοδότης, σύμφωνα με το άρθρο 8 (παράγρ. 1) του ΠΔ 17/96, να λαμβάνονται ιδιαίτερα υπ’ όψη και οι κίνδυνοι που συνδέονται με τη νυκτερινή εργασία.

Άρθρο 11
Ενημέρωση σε περίπτωση που χρησιμοποιούνται εργαζόμενοι τη νύχτα
Ο εργοδότης που χρησιμοποιεί εργαζόμενους την νύκτα, ενημερώνει τις αρμόδιες Επιθεωρήσεις Εργασίας σύμφωνα με τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας.

Άρθρο 12
Προστασία της ασφάλειας και της υγείας
1. Ο εργοδότης υποχρεούται να λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλίζει την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων τη νύκτα και των εργαζομένων σε βάρδιες ως προς όλες τις πτυχές της εργασίας, ανάλογα και με τη φύση της εργασίας αυτής.
2. Οι υπηρεσίες του τεχνικού ασφάλειας και του γιατρού εργασίας που προβλέπονται από το άρθρο 4 (παραγρ. 1) του Ν. 1568/85 «Υγιεινή και Ασφάλεια των Εργαζομένων» (177/Α’) και το άρθρο 4 του ΠΔ 17/96, καθώς και τα μέτρα προστασίας και πρόληψης στον τομέα της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων τη νύκτα και των εργαζομένων σε βάρδιες, πρέπει να είναι τουλάχιστον ισοδύναμα με τα προσφερόμενα στους άλλους εργαζόμενους και να είναι διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή.

Διατάξεις για ειδικές κατηγορίες εργαζομένων
Σύμφωνα με το άρθρο 8 του ΠΔ 62/98 «Προστασία ανηλίκων στην εργασία», απαγορεύεται η εργασία των εφήβων κατά τις ώρες από 22.00 έως και 06.00.
Επίσης στο άρθρο 65 του Ν.3850/2010 «Κύρωση του Κώδικα νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων» αναφέρεται ότι απαγορεύεται η νυχτερινή απασχόληση των ανηλίκων.
Σύμφωνα με το άρθρο 3 του  Ν. 3924/59 απαγορεύεται (εκτός ειδικών περιπτώσεων) η απασχόληση κατά τη νύχτα των γυναικών αδιακρίτως ηλικίας, στις βιομηχανικές επιχειρήσεις δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα.
Οι εργαζόμενες έγκυες, λεχώνες (μέχρι 2 μήνες), γαλουχούσες (μέχρι ένα έτος) γυναίκες, με πλήρη ή μερική απασχόληση κατά  νύκτα, μετακινούνται σε αντίστοιχη θέση ημέρας, εφόσον προσκομίσουν ιατρικό πιστοποιητικό από το οποίο προκύπτει η ανάγκη μετακίνησης για λόγους που αφορούν την ασφάλεια και την υγεία τους. Σε περίπτωση που η μετακίνηση είναι τεχνικά η/και αντικειμενικά αδύνατη, η εργαζόμενη απαλλάσσεται από την εργασία της  (αρ. 7, ΠΔ 176/1997). Στην περίπτωση αυτή,  η εργαζόμενη λαμβάνει ειδικό επίδομα από τον ασφαλιστικό της φορέα, εφόσον προβλέπεται, ενώ σε διαφορετική περίπτωση πληρώνεται από τον εργοδότη.

Αμοιβή νυχτερινής εργασίας
Εργαζόμενος που απασχολείται νύκτα,  δικαιούται προσαύξηση στις αποδοχές του, για όσες ώρες εργασίας, περιλαμβάνονται στο διάστημα ωρών από 06:00 έως 22:00. Η προσαύξηση υπολογίζεται στο 25% των νομίμων αποδοχών του και όχι των πραγματικών (ΚΥΑ 18310/1945 και 25825/1951).
Εάν η νυχτερινή εργασία συμπέσει με ημέρα Κυριακής ή αργίας η προσαύξηση των αποδοχών θα ανέλθει στο 100% (75% για Κυριακή και αργία + 25% για νυχτερινή εργασία). Εάν υπάρχει και υπερεργασία – υπερωρία θα υπολογισθεί και οι ανάλογες  προσαυξήσεις (20%, 40%) στις πραγματικές αποδοχές.
Νόμιμες  είναι οι αποδοχές που καθορίζονται, ανάλογα με την περίπτωση, από την ΕΓΣΣΕ, ή από αντίστοιχη  κλαδική ΣΣΕ εφόσον υπάρχει και είναι δεσμευτική, ή από τα κατώτατα νομοθετημένα όρια μισθών και ημερομισθίων, ενώ πραγματικές είναι οι αποδοχές που έχουν συμφωνηθεί και οι οποίες είναι ανώτερες των νομίμων. 
Δεν επιτρέπεται ο συμψηφισμός της προσαύξησης λόγω νυχτερινής εργασίας, με τις ανώτερες των νομίμων, αποδοχές του εργαζόμενου, εκτός κι αν υπάρχει ειδική προς τούτο συμφωνία μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου. ΑΠ 1461/80

Παράδειγμα υπολογισμού αμοιβής νυχτερινής εργασίας, με Κυριακή και υπερωρίες.

Παραδοχές:

• Εργάτης άγαμος χωρίς προϋπηρεσία με 8ωρη ημερήσια απασχόληση και συμφωνηθέν (πραγματικό) ημερομίσθιο  (8ωρου) 35 €
• Πραγματικό ωρομίσθιο: 35/8=4,38 €
• Απασχόληση από 22:00 Σαββάτου έως 06:00 Κυριακής
• Υπερεργασία από 06:00 έως 07:00 Κυριακή (αμείβεται με προσαύξηση 20%, επί των καταβαλλομένων αποδοχών)
• Νόμιμη υπερωρία από 07:00 έως 09:00 Κυριακή (αμείβεται με προσαύξηση 40%, επί των καταβαλλομένων αποδοχών)
• Νόμιμο ημερομίσθιο (ΕΓΣΣΕ): 26,18 € (για 6 ώρες και 40 λεπτά)
• Νόμιμο ωρομίσθιο: 26,18Χ0,15= 3,93 €

Με βάση τα παραπάνω, οι αποδοχές του εργαζόμενου θα είναι:
-    Κανονικό ημερομίσθιο: 35 €
-    Προσαύξηση για εργασία 6 ωρών Κυριακής: 6 Χ 3,93 Χ 75% = 17,69 €
-    Προσαύξηση νυχτερινής εργασίας: 26,18 Χ 25%= 6,55 €
-    Αμοιβή 1 ώρας υπερεργασίας: 1Χ 4,38= 4,38 €
-    Προσαύξηση υπερεργασίας λόγω Κυριακής: 3,93 Χ 75%= 2,95 €
-    Κανονική προσαύξηση υπερεργασίας: (4,38+2,95) Χ 20%= 1,47 €
-    Αμοιβή 2 ωρών υπερωρίας: 2 Χ 4,38= 8,76 €
-    Προσαύξηση υπερωριών λόγω Κυριακής: 2 Χ 3,93 Χ 75%= 5,90 €
-    Κανονική προσαύξηση υπερωριών: (8,76+5,90) Χ 40%= 5,86 €
Συνολικές αποδοχές = 88,56 €